Letra nga limbo
KOHA DITORE, 9 MAJ 2014
Erdhën me vota të
vjedhura, qëndruan pa dinjitet, ikën me faqe të zezë
-1-
Deputetë që votuan amnistinë,
autonominë, faljen e distribucionit, zhvlerësimin e PTK-së, derepublikanizmin,
luksin qeveritar, tolerancën korruptive dhe çka jo tjetër, po ikin më në fund. Të njëjtit që recitonin fjalime mbi zogj, mbushnin
fjalëkryqe, vidhnin mëditje, nuk dinin lexim, e merrnin leje nga ndërkombëtarët
për tualet
– po ecin ma në fund në shtëpi; ku edhe e kishin vendin që nga fillimi; në të
vërtetë disa edhe në burg. Këtë javë, nëpërmjet vetëshpërbërjes morri fund
përbërja më e dobët parlamentare në historinë e Kosovës. Erdhën me vota të vjedhura, qëndruan pa dinjitet, ikën me faqe të zezë. Mos
paçim punë me të tillë më kurrë!
Vetëshpërbërja mesiguri ka qenë
epilogu më meritor për përbërjen parlamentare më të dobët në historinë e
Kosovës. Në të vërtetë, përgjatë 3 viteve ekzistencë, puna më e mirë e këtij
Parlamenti del të jetë vetëshpërbërja. Këta deputetë asnjëherë votë më të
mençur e më meritore nuk kanë dhënë se sa kjo e shkarkimit të
vetvetes. Deri në “kurrë më sërish”, lamtumirë sjellepshtjelljanë,
analfabetë universitarë, struca e cuba zaptues të tjerë.
-2-
Kjo përbërje e vetëshpërbërë,
që i dha vetes reputacionin më të keq të mundshëm gjatë katër vite kuvendbërje,
tregoj se ka më së paku dinjitet kur ndryshonte votat sepse “kishin votuar
gabim”; se ka më së paku dije kur në vend të ligjbërjes bënin komedi me
qëndrime dhe ide të shpërfaqura marrëzisht aty; se ka më së paku pavarësi kur
shumica lëshonte sallën paradoksalisht; e se ka më së paku atdhedashuri kur
ngrinin dorën për të votuar ide që vet i konsideronin si të liga për atdheun –
një grup individësh të strukur, pa fije respekti për veten dhe atdheun po ikën.
Dhe ky është lajmi i mirë.
Ishte i kotë debati se a duhet
shpërbërë parlamentin apo qeverinë; them të dyja – cilën do mundemi, çfarëdo
mundemi. Në fund të fundit ky Parlament, me këtë përbërje, ishte i tëri në
shërbim e servisim të qeverisë; edhe atëherë kur këta të fundit pra e prisnin
më së paku – prandaj ku është diferenca?
Në të vërtetë që të dy palët do
të duheshin të shpërbëheshin kaherë; qysh pas vjedhjeve industriale të votave –
cilësim i dhënë nga Parlamenti Evropian. Shpërbërja e atëhershme do të na
kursente së paku nga votimet e zhvotimet e presidentëve katastrofalë; do të na
kursente nga kërcënimet e cubave ndaj deputetëve për të dhënë ose jo votë; do
të na kursente nga zarfi dhe poshtërimi diplomatik; do të na kursente së paku 3
vite me Presidenten që nuk mëson se nuk mëson shkrim lexim ende; do të na
kursente nga marrëveshjet më destruktive që ka pasur Kosova ndonjëherë – e që
gjithnjë e më shumë dalin të jenë megjithatë frymë ngushtuese për ecjen tonë;
do të na kursente pra nga papërgjegjësia institucionale e individëve që në
rrethana normale foltoren më të afërt do ta kishin për mundësi në gjyq e jo
parlament.
E ne nuk u kursyem fare nga
asnjëra, dhe për më tepër, po futemi në proces zgjedhor pa reformë – ani pse na
thuhej nga pozita e opozita e secili përfaqësues ndërkombëtar se një gjë e
tillë nuk do të lejohej. Për këtë kam përshtypjen se përgjegjës duhet mbajtur
gjithë ata që tre vite më parë nënshkruan një marrëveshje politike që i zgjati
jetë – përtej secilës pritmë tonën – kësaj Qeverie dhe këtij Parlamenti. Në
këmbim nuk morën pra as reformën – për çfarë dhe arsyetoheshin për zgjatje – as
garanci për mirëqeverisje. Madje, mu për shkak të marrëveshjes ne pranuam secilin
vendim destruktiv të vendit nga një qeverisje lehtë e shantazhuar; dhe një
Presidente që ende nuk mëson shkrim-lexim. Listat nuk u pastruan, zonat nuk
ndryshuan, vjedhësit nuk u dënuan – në të vërtetë gjithçka mbeti e njëjtë siç
ishte dhe tre vite më parë.
-3-
Lajmi i keq në anën tjetër është
mosmiraitmi i FAK-ut; dhe për më tepër – dëshmimi se Kosova është peng i
konstalacionit të vet minoritar edhe kur elementet më bazike shtetërore të
Kosovës duhet të themelohen. Pra, situata e tanishme e përbërjes politike të
Kosovës, sanksionon vet shtetin me mospasje të ushtrisë nëpërmjet mekanizmave
shtetëror – një paradoks i rëndë për t’u përbirë.
Sepse, nëse minoritarët pranojnë
institucionet e Republikës – dhe me këtë pranim, ripranojnë të gjitha përfitimet
kushtetuese pro mbipërfaqësimit të tyre minoritarë brenda Republikës – atëherë
është bukur anti-republikane dhe rrjedhimisht anti-kushtetuese qëndrimi kundër
vet Republikës; nëpërmjet, pra, shfrytëzimit të vet Republikës.
Me ose pa pakica, Kosova
herdokurdo duhet të bëjmë shtetin me ushtri. Minoritetet me dispozitat
kushtetuese më të favorshme evropiane, nuk guxojnë të na kushtëzojnë me asgjë
elementet e shtetit e mbrojtjes së atdheut; në të kundërtën ne duhet kushtëzuar
gjithçka që kanë fituar ata - përfshirë edhe të drejtën e tyre për
mbipërfaqësim. Ose e pranojnë shtetin e atdheun me të gjitha elementet e tij
ose e bëjmë shtetin vet; kushtëzimet për tema kaq thelbësore nuk duhet pranuar
assesi, asnjëherë. E zërat shqiptarë që promovojnë dhënien e vendeve të
rezervuara si këmbim, tregojnë se sa disfatistë në mendësi janë disa. Të tillët
e shohin suksesin e shtetit tonë si një borxh që duhet larë gjithsesi ndaj
diçkaje si antishtet. Për ta çdo sukses duhet pasuar me një dështim. Kjo
ecje-ngecje e tyre vetëm se na mbanë në status-quo e në stagnim. Shteti nuk
çohet përpara nëse për çdo fitore duhet zgjedhur gjithsesi edhe një humbje.
Shteti çohet përpara kur për çdo fitore i bëjmë dhe dy e tri të tjera rend; pra
kur arrijmë diçka pa sakrifikuar diçka tjetër - siç bën secili shtet e secila
qeveri tjetër gjithandej!
Thënë këtë, ka qenë esenciale
këmbëngulja jonë që për një të mirë bazike si ushtria të rrënojmë një shtyllë
edhe më bazike siç është e drejta dhe mbarësia. Ka qenë thjeshtë esenciale që Kosova
të mbajë qëndrim të pakompromistë rreth refuzimit kushtëzues minoritar; sepse
po lëshuam pe këtë herë do ti kemi në qafë përnjëherë. Në këtë pikë ne duhet të
bëjmë të qartë se kështu nuk mund të vazhdojë shtetbërja më. Ose ecim pra
bashkë – ata me ne – ose ecim vet.
Pavarësisht të gjithave, çfarë
megjithatë nuk arrij të kuptoj në këtë temë, është se si të paditurit e
vetëshkarkuar nuk ditën të kushtëzojnë formimin e FAK-ut me themelimin e
Tribunalit? Si është e mundur të mos mendojnë fare? Të vënë para një presioni
me ndërkombëtarë, pazari i formimit të ushtrisë do të ishte fare i lehtë – i
lehtë sidomos kur edhe vet atë insistojnë në bërje të tillë.
No comments:
Post a Comment