MBI TË PADITURIT UZURPUES DHE STUDENTËT E SHPRESËS

Letra nga limbo

KOHA DITORE, 31 JANAR 2014

Se i padituri ka guxim, këtë nuk e dyshoj. Në të vërtetë është vetëm guximi që i jep shtytje të paditurit për tu marrë me gjëra lehtësisht. Se po mos të ishin të paditur nuk do ta merrnin shkencën si hobi e akademinë si shpërblim politik. Sepse të paditurit ulin kriteret e marrjes me gjëra; sepse janë të paditur dhe ua merr mendja se mund të merren me gjithçka. Dhe kështu të paditurit që nuk kanë as dije të merren me politikë, përfundojnë në ligë të dytë të politikës; akademi. Sepse akademia ju jep prestigj në familje – janë bërë tani profesorë; sepse ju jep zë në mëhalle – janë bërë tani dikush; sepse ju jep mburrje para pasqyrës – janë bërë tani alamet shkencëtarë.

-1-

Duhet të ketë një forcë metafizike që i bënë njerëzit me tipare të njëjta bashkë; të ligët e dashakëqijtë disi gjithmonë e vetvetiu përfundojnë në një grup të njëjtë, siç dhe përfundojnë fisnikët e dashamirët në një grup tjetër. Beteja e UP-së është betejë në mes të këtyre.

-2-

E kam menduar nivelin e uzurpimit të UP-së shumë më pak problematik dhe shumë më pak prezent. E mos të ishin paraqitjet televizive të mbrojtësve të skandalit të fundit ndoshta dhe do mbesja me mendime të tilla.

Gjithçka kulmoi, se për të filluar ka filluar shumë kohë më parë, me publikimin e një raporti gazetaresk – në gjuhën e udhëheqësve të UP-së raport “zhbirues” – i cili kishte shpërfaqur lehtësinë e publikimit në një revistë fantome, pa kredibilitet e pa kriter, të pjesëve punuese, kërkuese e akademike. Revistat e tilla ishin shndërruar në pamflete shpëtimi për “dua të jem akademikët” e Kosovës; të cilët, sa për të përmbushur kriterin e numrit të publikimeve kishin vendosur të dërgonin atje gjithçka – e gjitha në këmbim të avancimeve akademike në UP.

Se i padituri ka guxim, këtë nuk e dyshoj. Në të vërtetë është vetëm guximi që i jep shtytje të paditurit për tu marrë me gjëra lehtësisht. Se po mos të ishin të paditur nuk do ta merrnin shkencën si hobi e akademinë si shpërblim politik. Sepse të paditurit ulin kriteret e marrjes me gjëra; sepse janë të paditur dhe ua merr mendja se mund të merren me gjithçka. Dhe kështu të paditurit që nuk kanë as dije të merren me politikë, përfundojnë në ligë të dytë të politikës. Liga e dytë e politikës del të jetë akademia. Sepse ju jep prestigj në familje – janë bërë tani profesorë; sepse ju jep zë në mëhalle – janë bërë tani dikush; sepse ju jep mburrje para pasqyrës – janë bërë tani alamet shkencëtarë.

Veçse, në gjithë këtë ecje seç ka diçka që nuk shkon e nuk ju fle as atyre mirë në sedër; është vetvetja. Nuk përshtaten kur ballafaqohen me ata të vërtetët; nuk mund të bëjnë muhabet kur lind një temë; nuk shtojnë asgjë përveç kërcëllimeve të dhëmbëve dhe rrëmojëseve me ushqim që i sjellin nëpër gojë. Ata nuk përkasin aty. Por nuk largohen; përkundrazi largojnë secilin tjetër që është i vërtetë. Kështu nuk kanë nevojë të rikujtohen për mospërshtatjen sa herë që i shohin ata. Prandaj mbledhin rreth vetes individë që janë si ta, mendojnë si ta e punojnë si ta. Prorektorë, profesorë, studentë e grupe studentore që do ti mbrojnë me plot padituri në të mirë e në të keqe me aq sa dinë me aq sa munden. Dhe kështu ngjau në Kosovë këtë javë.

-3-

Rektori i Universitetit të Prishtinës është me profesion historian por arrin të shkruaj për mineralet e Kosovës, vet i 7-i, në një punim 5 faqesh, 3 nga të cilat janë harta e figura dhe 2 janë tekst, gjithsejtë 1351 fjalë - pra proporcionalisht nga 193 fjalë secili.

Punimi, i cili nuk përmban asnjë vlerë të shtuar dhe në rastin më normal nuk do të pranohej as si temë diplome e shkollës së mesme, publikohet në një revistë falsifikuese indiane; meqë si dokument joserioz që është vetëm aty mund të publikohej. Publikimi i 193 fjalëve (të tija) në këtë revistë i shërben historianit të avancohet në pozitën e tij akademike dhe kështu të konsolidojë edhe më shumë uzurpimin e tij. Rektori i UP-së sot përfaqëson më së miri profilin e një zaptuesi alla-partiash, i cili si pjesë e pazareve politike zapton dhe devalvon institucionet publike për ti shërbyer të njëjtës politikë zaptuese. Ai gjithashtu përfaqëson edhe nivelin e derexhesë në të cilën ka rënë universiteti publik (dhe pothuajse secili institucion tjetër publik); rreth tij sillen e mblidhen uzurpues të tjerë.

Ky seksion ka 204 fjalë; njëmbëdhjetë më shumë se sa numri i fjalëve që rektori proporcionalisht del të ketë shkruar në punimin si shtatë bashkëautorë.

-4-

Publikimi në një revistë të tillë është skandal. Shfrytëzimi i një publikimi të tillë për promovim e ngritje është skandal i dyfishtë. Arsyetimi se pre e publikimeve të tilla bie gjithkush është skandal i trefishtë. Mosdorheqja e secilit prej të tillëve është skandal i katërfishtë. Mosshkarkimi i të papërgjegjshmëve dhe të pamoralshmëve është skandal i pesëfishtë. E ngritja e vetëm 54 studentëve nga 54.000 është tragjedi. Ja pse.

Së pari, për një udhëheqës akademie e shkence, të publikosh një material nga fusha krejtësisht e ndryshme, me nivel kualiteti të hartimit të shkollës fillore, e pa ndonjë vlerë të shtuar për veten, rrethin e dijen, është marre. Pra futja e emrit në një mes të cilit nuk i takon, sepse nuk ke kontribuar fare (sic nuk mund të kontribuojë historiani për miniera – përndryshe vetëmbivlerësimi) është akt amoral akademik. Akademikët serioz nuk e bëjnë një gjë të tillë. Së dyti, shfrytëzimi i një shkarravine tekstuale për promovim të vetes dhe konsolidim të pozicionit tënd është mashtrim. Pra një udhëheqës shkence, që do të duhej të ishte shembull i një piramide tjetër shkencëtaresh, promovon mashtrimin si mjet të konsolidimit; si vlerë. Së treti, ngjizja e qatipëve servil të tjerë nëpër ekrane televizive, që mbrojnë mashtrimin dhe provojnë të japin një bindje se gjithkush tjetër është i marrë përveç se mashtruesit, është provë se sa të konsoliduar janë uzurpatorët. Ata kanë individë rreth tyre që i mbrojnë në absurditet e në injorancë; në atë masë sa që përsërisin njëri tjetrin se “gjithkush bie pre e publikimit”. A e dinë këta si shkon procesin i publikimit në të vërtetë?! Së katërti, mosdorheqja pas mashtrimit dhe provimit të mashtrimit është tregues i komfortit të mashtruesit përballë kërkesave të shoqërisë. Pra një mashtrues, edhe kur zihet, nuk ndihet i rrezikuar as nga turpi po as nga pasojat vijuese; prandaj dhe jodorëheqja pas mashtrimit por tentim përmirësimi i mashtrimit. Jeta megjithatë nuk është lojë poenash të “supermarios”. Së pesti, moshkarkimi i mashtruesve kur nukjapin dorëheqje është tregues i mjaftueshëm për nivelin e anarkisë institucionale në vend. Kosova vazhdon të mbetet pa institucione vepruese edhe kur mashtrimet publikohen e bëhen të njohura botërisht.

Dhe së gjashti, dalja e një numri të vogël studentësh para rektorati – nga një brum prej 54.000 studentësh – është shqetësim serioz i ecjes sonë. Edhe më shqetësuese bëhet fakti i daljes së disa studentëve të tjerë që poshtërojnë kërkuesit e mbarësisë jo me argumente por me zgjedhjen për anën që mbajnë. Studentë të tillë, që me automatizëm e pa tru mbrojnë mashtruesit, madje me arsyetime jo të denja për të zënë as edhe një rresht në faqen e kësaj gazete, tregojnë gjithashtu mbi sistemin klientelist që UP ka ndërtuar nëpër vite. Të tillët nesër do të paraqesin veten si material përpunues i partive politike që kanë sjellë institucionet akademike në këtë derexhe.

-5-

Kur e mendon, 54.000 studentë do të duhej të ishin forcë e reagimit dhe forcë e ndryshimit që do të dridhte secilën Qeveri e secilën parti për hajni, korrupsion, moszhvillim e keqmenaxhim. Këta të UP-së ndërkaq, nuk janë në gjendje të bëhen as 54 për të mbrojtur vetën dhe kolegët e tyre që u shkelën këtë javë para rektoratit turpësisht. Sa keq që nuk e kanë idenë se çfarë force mbajnë.

E si të ndarë e jokolektiv që janë, do të shkelen ata dhe të tjerët pas tyre jo më nga policia, por nga pak politikanë, pak të paditur, pak mashtrues, gjithsesi të gjithë të padenjë  - do të “zhbirohen” në gjuhën e udhëheqësve politik të UP-së.

-6-

Në secilën ditë do të zgjidhja studentët protestues. Nëse janë pak, ka pak rëndësi. Rëndësi ka e drejta që kërkojnë. Sot zhgënjimin, dëshpërimin, nervozizmin e pesimizmin mund ta gjejmë e pranojmë gjithandej; janë të zakonshme. E pazakonshme dhe shumë e veçantë është shpresa që shkëndija studentësh si këta ngjallin për të tjerët në këtë grumbull të aksidenteve anarkike nga të paditurit. Kur kaq pak kërkojnë për kaq shumë, atëherë triumfi i mirësisë të së mirës ndaj ligësisë të së keqes ka gjasë.

Sepse si të drejtë e të mbarë që janë, do të bëjnë secilin tjetër pasiv, studentë, profesor, kalimtar apo telepërcjellës, të mendojë se çfarë në të vërtetë kanë bërë ata kur e mira dhe e liga u kapën në mes veti.