Letra nga limboKOHA DITORE 27 DHJETOR 2013
Mbi kontrabandimin dhe kushtëzimin e fronteve politike si vlerë qeverisëse
Me zanafillë dy vite më parë, kur privatizimi i PTK-së nuk po kalonte se nuk po kalonte dot në Parlament, Qeverisë i kishte rënë në mend se mund të bënte ndërlidhjen më të pakuptimtë të mundshme, saktësisht, të fuste privatizimin e asetit si një nen të veçante (neni 4) brenda ligjit të buxhetit. Kam thënë vazhdimisht se sikur kjo qeveri dhe kjo nomenklaturë qeverisëse të kishte kreativitet për mbarësi siç ka për mbrapshtësi, Kosova do të ishte në lule. Por ja që nuk ka; nuk ka as kreativitet, as sy e as vullnet për mbarësi.
“Fast forward” dy vite më pas, e njëjta Qeveri me të njëjtën mendësi qeverisëse kishte replikuar të njëjtin trik shantazhi për të njëjtin aset – të paktën po provonte një gjë të tillë. Sërish sikurse para dy vitesh ajo kishte provuar të fuste aprovimin për shitjen e PTK-së brenda buxhetit të vitit 2013. Triku ishte i thjeshtë, refuzimi i nenit të shitjes do të nënkuptonte refuzim të buxheti; rrjedhimisht refuzimi i buxhetit do të nënkuptonte mosdhënie të pagave për administratën publike, për mësuesit, mjekët, policët, ushtarët e secilin shërbyes tjetër civil. E në kandarin e matjes së partive politike një refuzim i tillë do të thoshte “rulet rus” me vota, me pesë plumba në gjashtë vrima madje. Mesazhi i qeverisë ishte i thjeshtë; thoshte “qytetarë nëse doni paga duhet të humbisni Postën”. Çfarë shantazhi patetik ky!
Si duket të ngazëllyer se triku funksionuaka mirë dhe se opozitarët do të dorëzohen në fund të blofit, qeveritarët e qatipat tjerë mbrapshtë-bërës duhet të kenë menduar replikimin e standardit të njëjtë shantazhimi edhe në politikat tjera të rëndësishme për partinë – asnjëherë për vendin. Në këtë frymë e në këtë mendësi, të njëjtit ideatorë filluan të kushtëzojnë reformën zgjedhore me vendet e rezervuara shtesë për minoritetin serb. Pra mesazhi që i jepej kosovarëve këtë herë nga qeveria e tyre ishte se nëse doni reformë zgjedhore – pra votime e vota të lira – duhet të hiqni dorë nga Kushtetuta, Pako e Ahtisaarit, rezoni politik e gjithçka tjetër. A kaq shtrenjtë duhet ti kushtojë kosovarëve vota e lirë?
***
Legjenda thotë se Kryeministri i Kosovës në njërën nga takimet e Brukselit, në shenjë gjeneroziteti e në kërkim dëshpërues për përkrahje ndërkombëtare ndaj tij dhe partisë së tij, kishte ofruar ndryshimin e Kushtetutës, hapjen e Pakos së Ahtisaarit, e kështu ofrimin edhe për një mandat të vendeve të rezervuara – ani pse asnjë dokument ndërkombëtar, asnjë pako ndërkombëtare e asnjë marrëveshje tjetër politike që kishte ndërtuar statusin final të Kosovës nuk kishte obliguar vendin tonë të bënte një gjë të tillë.
Atëherë, për secilin me mëdyshje se pse nuk duhet hapur Kushtetuta tregimi është si vijon. Fillimisht, sepse nuk obligohemi. Pse të ofrojmë një politikë të padrejtë mbi-reprezantimi; politikë që nuk e ka asnjë shtet e asnjë vend, madje as atje kur proporcioni i minoriteteve është më signifikant se ky nën 6-7% i yni. Ideja e ofrimit të vendeve të rezervuara për dy mandate ishte futur si pjesë e Pakos së Ahtisaarit me qëllim të thyerjes së dallimeve ndër-etnike në Kosovë. Pothuajse 6 vite pas shpalljes së pavarësisë kjo thyerje është bërë. Serbët së fundi kanë pranuar të jenë pjesë e institucioneve të Republikës për çfarë dhe ishte dizajnuar vet parashikimi e kushtëzimi në Pako.
Së dyti, sepse vazhdimi i vendeve të rezervuara do ti bënte partitë serbe në Kosovë me fuqi të jashtëzakonshme; fuqi kjo që nuk reflekton me proporcionin e tyre në numrin e gjithmbarshëm të banorëve kosovarë. E kur këto parti – siç edhe u pa gjatë e pas zgjedhjeve lokale – krijohen, menaxhohen e udhëzohen sipas dëshirave të Beogradit atëherë është bukur e turpshme dhe e rrezikshme që Serbia të ketë fuqi – madje Kushtetuese – në Parlamentin e Kosovës, në proporcionet që vendet e rezervuara sigurojnë.
Së treti, sepse Kosova ka shumë kohë që insiston në mos hapjen e Pakos së Ahtissarit. Nëse në të kundërtën dikush diku vendosë të modifikojë Pakon, atëherë ta bëjmë siç e ka e siç e do adeti. Të zhbëjmë të gjitha diskriminimet pozitive etnike, të trajtojmë Kosovën si vend jo multietnik por shtet shqiptarë me të drejta për të gjitha minoritetet, të ndërrojmë flamurin, himnin dhe gjithë simbolet gjithë etnike, dhe të ndërtojmë nga fillimi e zeroja shtetin e ri.
***
E nuk ka gjë më të paqëndrueshme se sa klishetë e Kryeministrit se një çështje “është kërkesë e ndërkombëtarëve”. Punë e madhe! Nëse secila çështje e ngritur nga ndërkombëtarët duhet të bëhet politikë ditore atëherë le të rikthejnë të njëjtit protektoratin ndërkombëtar në vend; të paktën ta dimë kujt ti drejtohemi. E vërteta e hidhur megjithatë, është se ndërkombëtarët ngritin e ulin jo një por njëmijë e një tema përgjatë agjendave të tyre – varësisht se si e ku ju vjen kuti. Të njëjtit do ti bëjnë ato shtyrje që duken më të lehta në vendet më të lehta – e që qëllon të jetë Kosova vazhdimisht meqë ka një palë dialoguese pa takt e pa siguri (për veten në radhë të parë).
Për t’iu kthyer në fund çështjes së kushtëzimit e shantazhit, them se partitë opozitare duhet të qëndrojnë me ngulm me idetë e mosndryshimit të Kushtetutës për ide e propozime që ndryshojnë gjithë konceptin e funksionimit shtetëror të Kosovës për katër vitet e ardhshme – aq sa i duhet Serbisë të na mbajë peng. Partitë opozitare mund dhe të ndodhen para presionit të reformës por nuk ka asgjë më të rëndësishme e asgjë më të vlefshme se sa ruajtja dinjiteti nacional; gjithë të tjerat mund të ribëhen. Shantazhi është punë blofi dhe kush mbanë blofin më gjatë do të marrë të veten.
No comments:
Post a Comment