Letra nga limbo
KOHA DITORE, 28 DHJETOR 2012
Shprehja “familja është celula e shoqërisë” është aq e përdorur dhe e aq e
shoshitur sa që është shndërruar në shprehje që nuk kërkon citim. Është
përdorur nga Bibla e Kurani, filozofët si Malthusi, Hegeli apo Engelsi,
psikiatristët si Laing e Reich, politikanët e më hershëm si Churchili,
Thatcheri e Reagani, apo dhe këta të sodit si Obama, Merkeli e Kameruni. Madje
është aq e shpeshtë e aq e përdorur sa që është thënë edhe nga Hitleri, Stalini
e Kim Jong Il-i. Por të gjithë, ama bash të gjithë, e kanë përdorur atë në një
kuptim të vetëm, se sjellja e mirë brenda familjes është vlerë e shoqërisë.
Asnjëherë, asnjëri nga ta, nuk e ka përdorur atë në kuptimin se shfrytëzimi i
shoqërisë për kujdesin e familjes është vlerë e mirë. Këtë e bëri vetëm shefi i
shefave
Së pari familja – ishte komenti i një
miku tim në Facebook. Ai po ironizonte me moton zgjedhore “Së pari Kosova” të
partisë më të madhe në vend, e e cila nëpërmjet të shefit të saj parlamentar, i
njohur ndryshe si “shef i shefave” po jepte arsyetimin prapa aferës skandaloze
të përgjimeve. Tashti, në tri javë rresht heshtjeje njeriu parakupton në vete
ardhjen e një rezoni e arsyetimi solid të konstruktuar me të gjitha mjeshtëritë
parapolitike e që në vete përmbajnë pak devijim, pak zbutje, pak kërkimfalje e
pak dredhi – siç e do zakoni në politikën pakurrizore. Por ama, që pas tri jave
shoshitje mendimesh të dilte shefi i shefave bashkë me garniturën tjetër
parapolitike e këshill-mediale me një konstatim sa amator aq edhe vetëvrasës, këtë
nuk e kisha bërë hesap fare.
Shefi i shefave, në mbrojtje e arsyetim
të nepotizmit të shfaqur gjatë rekordimeve, tendencën e rahatimit të dajës e
kishte arsyetuar, besoni ose jo, me fjalët “ne si parti kujdesemi për
familjen”, për të vazhduar më pas me një interpretim provincial “alla-gjivgjan”
të shprehjes “familja është celula e shoqërisë”.
Nuk e kam shumë për zemër marrjen me
dikë që bëhet i njohur me gafa e skandale, apo me dikë që punën më të madhe të vitit
e ka treguar ta ketë një ahmaki skandaloze; të tillët nuk meritojnë kaq shumë vëmendje
e lexuesit meritojnë dhe më pak torturë. Por ja që derivimi i një konstatimi të
tillë tregon një mendësi. Kjo mendësi më pas tregon një udhë tipike të manipulimit,
si formë standarde e qeverisjes; pra tregon një stil. E ky stil përfundimisht
tregon dhe fatin e Kosovës, kasaphanën nëpër të cilën vendi po kalon dhe ardhmërinë
e zymtë që e ka i njëjti para. Kjo e fundit duket shumë trishtuese!
***
Deklarata quasi-shfajësuese ka dy pjesë. E para ka të bëjë me rrëfimin, pra pranimin e aktit, ndërkaq e dyta ka të bëjë me fortifikimin, pra arsyetimin e aktit; që të dyja (në kontekstin e dhënë) janë skandaloze.
Së pari, është skandaloze meqë dikush
me vetëdije të plotë pranon një vepër penale dhe prapë nuk kupton peshën e veprës.
Të pranosh se ke shfrytëzuar pozitën publike për ti kryer favore familjes, pra
të pranosh se organizimi partiak ka prioritet familjen e assesi shtetin apo të
drejtën, barazinë e trajtimin korrekt qytetar, kalon çdo percepcion minimalisht
normal e demokratik; është aq skandaloze sa që edhe fjala skandal do të
befasohej me përmbajtjen e saj. Ka vetëm një organizëm që prioretizon familjen
para gjithçkaje tjetër, e ky organizëm njihet si “mafia”. Madje definicioni
shpjegues i fjalës “mafia” në fjalorin e Oxfordit duket kështu: “Secili grup, i
njohur si “familje” apo “klan”, thirret në sovranitetin e një territori në të cilin
ushtron kontrollin, reketimin e haraçin. Anëtarët e “familjes” e thërrasin
veten “njerëz të ndershëm” ndonëse publiku ju referohet si “mafiozë”. E meqë
jemi tek fjalori i Oxfordit, pak faqe më tutje, fjala “nepotizëm” shpjegohet
kështu: “Nepotizmi është praktikë joligjore në mesin e atyre me fuqi apo
influencë, në favor të familjarëve apo miqve, me theks të veçantë duke u
siguruar atyre punë”.
Nëse nepotizmi qenka një vepër penale
dhe i njëjti është pranuar të ketë ndodhur me arsyetimin se është prioritet i
partisë, pra nëse kujdesi për familjen qenka thelbësor në shtetbërje, atëherë i
bie se të vjedhësh për familje, të vrasësesh për familje, të dhunosh për
familje, e të bësh çdo të zezë për familje, është vepër shumë normale, shumë e
pritshme, shumë krenare. Sipas kësaj logjike, në emër të kujdesit për familjen
është normale të rehatosh dajën në kurriz të një profesionisti të shkretë që
nuk ka nip me influencë e që në fund dhe mbetet pa punë. Në të njëjtën logjikë
është shumë normale të vjedhësh paratë e taksave të mësuesit (prandaj
korrupsioni) apo të vrasësh një të shkretë tjetër (prandaj krimi). Përderisa
prioritet është familja, çdo akt i mundshëm është normal.
Së dyti, reagimi është skandaloz meqë
arsyetimi i dhënë për aktin është më skandaloz se vet akti. Të provoj të
shpjegoj pse. Shprehja “familja është celula e shoqërisë” është aq e përdorur dhe
e aq e shoshitur sa që është shndërruar në shprehje që nuk kërkon citim. Është
përdorur nga Bibla e Kurani, filozofët si Malthusi, Hegeli apo Engelsi, psikiatristët
si Laing e Reich, politikanët e më hershëm si Churchili, Thatcheri e Reagani,
apo dhe këta të sodit si Obama, Merkeli e Kameruni. Madje është aq e shpeshtë e
aq e përdorur sa që është thënë edhe nga Hitleri, Stalini e Kim Jong Il-i. Por
të gjithë, ama bash të gjithë, e kanë përdorur atë në një kuptim të vetëm, se
sjellja e mirë brenda familjes është vlerë e shoqërisë. Asnjëherë (“asteniherë”
për ta kuptuar ky i yni), asnjëri nga ta, nuk e ka përdorur atë në kuptimin se
shfrytëzimi i shoqërisë për kujdesin e familjes është vlerë e mirë. Këtë e bëri
vetëm shefi i shefave; këtë mund ta dëgjosh vetëm tek ne.
***
Pavarësisht kësaj, mosdija megjithatë
mbetet konsekuencë personale e dënimit intelektual të marrë që nga lindja. Shoqërore
bëhet megjithatë reagimi i shtetit pas një mosdije të dëmshme. Kujtoj se
nëpërmjet pranimit të aktit pranohet dhe konsekuenca e aktit. E nëse akti është
ndërmarrje joligjore apo kriminale atëherë për çdo shtet me rend ligjor normal
konsekuenca është prokuroria, gjykata dhe dënimi. Pra nëse nepotizmi është i
ndaluar me ligj dhe i njëjti pranohet publikisht të ketë ndodhë, atëherë është
e udhës që prokuroria të nisë një hetim që nuk do shumë mund meqë ka incizimin
dhe ka pranimin.
Po ja që sikur nëpër filma, kur “La
Famiglia” është në pyetje, prokuroria, gjykatat e i gjithë shteti janë në të
verër, të shurdhë e memec. Janë kështu meqë është mu “familja” që pasi të ketë
rehatuar gjithë dajallarët e tjerët edhe nëpër prokurori, edhe nëpër gjykata e
edhe nëpër polici, mbanë vetën të sigurt e në rahati nga mosresponsiviteti i
tyre. Në të njëjtin stil mosreagues shpëtuan edhe anëtarët e tjerë të “familjes”
sa herë që ishin ngushtë. Kujtoj rastin e kryetarit të Kaçanikut i cili me duar
në xhepa e këmishë tropikane “palma-palma” kishte lëshuar aeroportin e Prishtinës
në pikë të ditës. Ishte mu “familja” që i kishte mundësuar atij udhëtim të
rehatshëm. E është mu “familja” që nuk mundëson hetimin e atyre që ose ndihmuan
ikjen ose lejuan ikjen. Është mjerisht e habitshme si nuk u morr në pyetje
asnjë polic kufitar, asnjë përcjellës policor e asnjë asistues tjetër i arratisë.
“Familja” u kujdes edhe për ikjen
tjetër të tre të dënuarve në rastin Bllaca. Të njëjtit, ndonëse nën mbikëqyrjen
policore (e cila natyrisht se del të jetë pjesë e “familjes”) arritën të humbin
nga faqja e dheut. Dje ishin sot nuk janë. E në Kosovë, ku edhe gjella e
fqinjit dihet çfarë sasie kripe mbanë, duket pak e pakuptimtë ikja pa ditur
kush kurrë asgjë. Dhe prapë është mu “familja” që nuk mundëson hetimin e atyre
që ose ndihmuan ikjen ose lejuan ikjen.
***
Në Kosovë “familja” është sinonim i
zaptimit të shtetit. Është gjendje ku shteti shihet pronë e partisë, e partia
pronë e familjes; e cdo kush tjetër jashtë rrethit si ky është i pavlerë, i pa
peshë, është “zagarë”. Ajo dallon nga “familjet” tjera që sot shpeshherë mund
ti shohim në getot evropiane meqë është e legalizuar. Ajo sot madje pranohet e
promovohet publikisht me naivitetin më të madh të mundshëm nga krijuesit,
mbajtësit e promovuesit e saj. Naiviteti megjithatë nuk është brenga që duhet të
ketë Kosova. Të tillë naivë do të kemi në mesin tonë gjithmonë.
Kosova duhet të brengoset për nivelin e
durimit që ka, për prezencën e inferioritetit e për mungesën e guximit. Guximi
ndonjëherë e kapërcen një gjeneratë të tërë njerëzish. Ata thjeshtë ndihen të
paobliguar për të mbrojtur dinjitetin e vendit. Përkundër të kapërcyerve,
cilado gjeneratë që e kthen guximin prapa në këtë vend do të ketë dhe çelësin e
ecjes sonë të mbarë. Ata do të meritojnë gjithë lavdin. E deri atëherë, paçim
mëshirën e La Famiglia-s!
No comments:
Post a Comment